Farerskie kadry

Blog o Wyspach Owczych

Kategoria: Tórshavn (Page 10 of 13)

Wieści z Końca Świata

Kronika policyjna: na początku czerwca na Nólsoy została przeprowadzona obława na piratów drogowych.

Nie było by to niczym dziwnym, gdyby nie kilka faktów dotyczących tej oddalonej od Tórshavn o kilka kilometrów wyspy, która pełni funkcję wiatrochronu dla farerskiej stolicy. Nólsoy liczy sobie 252 mieszkańców, aut jest tam jak na lekarstwo. Pewnie dlatego, że asfaltową nawierzchnią pokryto jedynie portowe nabrzeże, promową przystań i uliczki wewnątrz jedynej osady na wyspie. Najdłuższym odcinkiem w miarę prostej drogi jest widoczna powyżej piaszczysta ścieżynka biegnąca wśród malowniczych „nelsojskich” pól…

Efekt obławy: farerska drogówka wlepiła pięć mandatów za niezapinanie pasów bezpieczeństwa.

Farma wiatrowa na opłotkach Tórshavn

Energetyka: farerski dostawca energii elektrycznej SEV zadeklarował, że do roku 2030 cały produkowany przez niego prąd pochodzić będzie ze źródeł odnawialnych. W roku 2015 już 60% kilowatów dostarczanych do farerskich domostw źródło swe brało w nigdy niesłabnącej sile tamtejszego wiatru i wody.

Przystanek przy Domu Nordyckim

Komunikacja: władze Tórshavn rozpoczęły montaż nowych wiat przystankowych w farerskiej stolicy. Czekając na jeden z 14 bezpłatnych czerwonych autobusów kursujących na pięciu liniach będzie można skorzystać z wyświetlacza odliczającego czas pozostały do odjazdu najbliższego autobusu. Zaś na stronie magistratu umieszczono licznik z liczbą pasażerów, którzy skorzystali dzisiaj z Bussleiðin.

Źródła: local.fo + local.fo + havnar.blogspot.com

Zabiegane Faroje

Ze świata sportu: w Tórshavn odbył się dzisiaj maraton. Właśnie kończy się ceremonia wręczania nagród. Zwycięzcą w tegorocznej edycji został Martin Gravesen, zaś wśród pań triumfowała Krista Nielsen. I tym razem nie udało się pobić rekordu trasy z roku 2004 – 2 godzin, 49 minut i 6 sekund, choć pan Martin był blisko. Równolegle z maratonem odbył się również półmaraton oraz przemarsz na dystansie 21 km. Na trzech trasach pojawiło się łącznie 540 uczestników.

Okolice startu i mety – portowe zabudowania Tórshavn przy Undir Bryggjubakka* z obowiązkowymi żonkilami w kadrze

Ponad 42 km trasa prowadziła głównie po ulicach stołecznego Tórshavn sięgając jednak aż do malowniczo położonego Kaldbaksbotnur, do którego prowadzi taka oto droga wzdłuż fiordu:

Na długodystansowców (w narzeczu tubylców langrenning), którzy spróbowaliby swych sił na farerskich asfaltowych nitkach czeka w tym roku jeszcze półmaraton na Vágar, którego trasa przebiega przez wszystkie wołarskie miejscowości. Start na początku września w Gásadalur, truchtem przez tunel (1400 metrów), Bøur, Sørvágur, obok lotniska, Miðvágur do mety przy kościele w Sandavágur.

Dla niezdecydowanych kilka kadrów z trasy:

Przed startem warto odprężyć się podziwiając chociażby skryte pod chmurami Mykines.

Opuszczamy Gásadalur pnącą się w górę drogą, która zaraz zniknie w tunelu.

Niesforni kibice na trasie.

Panorama w drodze do Bøur, na której podziwianiu sporo zawodników straci cenne godziny. Ale czy ktokolwiek ma tu powody do pośpiechu?

Kryjące się za którymś z kolejnych zakrętów Bøur nadal przed nami, w oddali widoczne Sørvágur.

Bøur cieszące się widokiem na niezwykłe Tindhólmur.

Miłaje wita!

Meta przez kościele w Sandavágur. I znowu żonkile!

* – Undir Bryggjubakka – Pod Wałem (bakka) przy Nabrzeżu (bryggja), czytamy undyr brydżubaka

Woda Życia

Czy racząc się wspaniałym trunkiem przyglądacie się uważniej butelce, z której trafił on do kieliszka? Z pewnością warto to uczynić przy degustacji zmrożonej doskonałej farerskiej okowity. Na przedniej etykiecie „Farerskiego Narodowego Sznapsa” (Tjóðarsnapsur føroyinga*) uwieczniono bowiem grupę tańcząca tradycyjny slaið ring oraz kilka zdań, które pozwalają przećwiczyć nasz farerski.

Zaś na tylnej etykiecie producent Lívsins Vatn postanowił wykorzystać kilka centymetrów kwadratowych, aby – cytując wiersz z roku 1878 – przypomnieć postać Rasmusa Christoffera Effersøe. Osoby, która odegrała jedną z wiodących ról w farerskim ruchu narodowym na przełomie XIX i XX wieku. Założył on wspólnie z Jóannesem Paturssonem stowarzyszenie Føringafelag, które przyjęło za cel odzyskanie dla języka farerskiego należnego mu miejsca i godności oraz integrację Farerczyków. Effersøe był także redaktorem Føringatíðindi* – pierwszej farerskiej gazety oraz autorem pierwszej farerskiej sztuki teatralnej.

Nie dziwi więc, że rodacy wznieśli w roku 1933 poświęcony jego pamięci pomnik. I to w miejscu szczególnym – na skwerze przed budynkiem parlamentu w Tórshavn. Jedna z głównych stołecznych ulic również nosi jego imię.

Føroyingar, sum her nú koma saman,
latum okkum brúka forna mál;
setið tykkum niður her við gaman.
drekkið allir glaðir Føroya skál!
Latum okkum minnast landið kæra,
sum jú okkum øllum dámar væl;
latum okkum høgt teir gomlu æra,
okkum tað til frama verða skal.

Tekst w oryginale za sangtekstir.com

Jako początkujący pasjonat języka farerskiego pozwolę sobie na przetłumaczenie jednego wersu:

Drekkið allir glaðir Føroya skál

Wszyscy radośnie wychylają farerski puchar!

Drekka Lívsins vatn við ábyrgd – Pij Lívsins vatn* odpowiedzialnie.

* – czytamy Czearsnapsur ferjynga
* – Wiadomości Farerskie
* – czytamy Lujwsyns Watn

Heðin Brú

18 maja 1987 roku w Tórshavn zmarł Heðin Brú*, zaliczany do wielkiej trójki farerskich pisarzy XX wieku. Jako jedyny z nich tworzył jednak w swym ojczystym języku. William Heinesen oraz Jørgen-Frantz Jacobsen pisali bowiem swe dzieła po duńsku. Jego charakterystyczny styl określano jako świeży i ironiczny.

Nowela Hansa Jacoba Jacobsena (bo tak brzmiało jego prawdziwe nazwisko) Feðgar á ferð* (1940) została przez Farerczyków wybrana książką XX wieku. Została ona przetłumaczona na dziewięć języków, w tym i polski. Jest to jedyny tytuł z bogatej twórczości Heðina Brú wydany w naszym języku. Nowelę Honor biedaka przełożyli z duńskiego Henryk Anders oraz Maria Krysztofiak. Wydało ją w ramach Serii Dzieł Pisarzy Skandynawskich Wydawnictwo Poznańskie (1970). Historia chwackiego staruszka Ketila, jego zaradnej żony i niezbyt roztropnego syna Kalva pozwala przedstawić transformację farerskiego wiejskiego społeczeństwa i związane z nią konflikty międzypokoleniowe.

Popierście Heðina Brú w jego rodzinnym Skálavík

Hans Jacob Jacobsen urodził się 17 sierpnia 1901 r. w Skálavík na Sandoy. Jak wielu jego krajanów od młodych lat pracował na morzu, w wieku 14 lat podjął pracę rybaka na statku. Następnie studiował między innymi weterynarię w Kopenhadze. Po porzuceniu studiów powrócił w rodzinne strony, gdzie podjął pracę jako doradca rolny. Zajęcie to pozwoliło mu dotrzeć we wszystkie niemal farerskie zakątki i nawiązać kontakty z mieszkającymi tam Farerami. Nie bez przyczyny więc bohaterami jego powieści i nowel są chłopi i ludzie morza.

W latach 1959-1974 opublikował sześciotomowy zbiór farerskich baśni Ævintýr I – VI uchodzący obecnie za klasyczne wydawnictwo.

Brú zajmował się także tłumaczeniami, dzięki którym Farerczycy mogą w swoim ojczystym języku podziwiać dzieła Szekspira, Czechowa, Dostojewskiego, braci Grimm, Ibsena i Astrid Lindgren, a także Williama Heinesena (przekład z duńskiego oryginału). Był również redaktorem kulturalnego periodyku Varðin oraz piastował kierowniczą rolę w farerskim ministerstwie rolnictwa.

W roku 2007 farerska poczta wydała serię znaczków z motywami z noweli Honor biedaka.

Tym razem mieli szczęście, ryba brała.

Gdy w łodzi zaczęło trzepotać, poprawiły im się humory. Zesztywniały od natężenia Kalv wciągał rybę.

Ilekroć syn wybierał, tylekroć Ketil mówił: – Wrzuć ryby do łodzi i tak je zostaw. – Jego słowa brzmiały nieco tajemniczo, jak gdyby się obawiał, że ktoś mógłby go podsłuchać i stać się zazdrosnym. – Widzę, że ci się dobrze wiedzie – uśmiechnął się do Kalva – masz rybackie szczęście.

Powtarzał to, przewlekając wiosła – może jednak będzie z Kalva jeszcze rybak, wygląda na to, jakby jego rybacka gwiazda dobrze się zapowiadała. Stopniowo może się wyrobić tak dobrze jak inni, którzy mają więcej rozumu. A na co wielu zużywa swój rozum? Tylko na niedorzeczności – zagrzebują się w książkach i chcą mieć wszystko możliwe, co tylko istnieje w wielkim świecie, zamiast stać się użytecznymi we własnej wiosce.

Honor biedaka (Feðgar á Ferð, 1940) za havnar.blogspot.com

* – nazwisko dzisiejszego bohatera czytamy następująco: hejin bruj
* – tytuł ten można przetłumaczyć na Ojciec i syn na wyprawie

Pępek świata

Jak to podkreślałem już tyle razy przedtem, choć może jeszcze nie dość często i nie dość stanowczo – bo wciąż jeszcze wydają się istnieć osoby nieprzekonane – absolutny środek świata znajduje się na Wyspach Owczych i nosi nazwę Tórshavn.

William Heinesen, Zaczarowane światło

Gongin, niegdyś główna ulica farerskiej metropolii z krytą darnią zabudową z XIX wieku.

Page 10 of 13

Tekst i zdjęcia: Maciej Brencz & Materiały udostępnione na licencji CC BY-SA 4.0


Napędzane przez WordPress & Szablon autorstwa Andersa Noréna