Farerskie kadry

Blog o Wyspach Owczych

Tag: Rasmus Christoffer Effersøe

Magnus z Koltur

U zachodniego wybrzeża Streymoy siły Natury uformowały dwie małe wyspy – Hestur i Koltur – Konia i Źrebaka. Zamieszkałe obecnie przez odpowiednio dwudziestu jeden i jednego Farera wulkaniczne kropki na mapie były w dawnych czasach świadkiem tragicznej historii miłosnej.

Widok na Hestur (po lewej) i Koltur ze szlaku do Kirkjubøur 

Mieszkający na Koltur chłopiec imieniem Magnus zakochał się w dziewczynie z sąsiedniej Hestur. Korzystając z odpływu Magnus pokonywał wpław dystans dzielący obie wyspy i zakochanych – z Kolturstangi do Hestsboði*. Kilka godzin później wracał, korzystając tym razem z pomocy przypływu morza.

Nie oczekujcie zakończenia rodem z hollywoodzkich romantycznych produkcji. Ojciec dziewczyny z Hestur nie zgadzał się na związek z Magnusem. W końcu udało mu się odkryć miejsce spotkań zakochanych. Wygrażając Magnusowi siekierą i rychłą śmiercią, gdyby ten zdecydował się postawić stopę na Hestur, zmusił go do odwrotu. Powrót na rodzimą wyspę pod prąd, w lodowatej, targanej silnym prądem wodzie, był ponad siły Magnusa. Zakochanego chłopca z Koltur nie widziano już nigdy więcej.

Koltur widziane z Hestur (w tle Vágar)

Historia ta stała się podstawą sztuki napisanej przez Rasmusa Christoffera Effersøe, zatytułowanej Magnus, wystawianej z wielkim sukcesem na farerskich teatralnych deskach.

* – czyt. kolturstancze, hestsboje (wg kortal.fo oba punkty dzieli ponad 1300 metrów)

Woda Życia

Czy racząc się wspaniałym trunkiem przyglądacie się uważniej butelce, z której trafił on do kieliszka? Z pewnością warto to uczynić przy degustacji zmrożonej doskonałej farerskiej okowity. Na przedniej etykiecie „Farerskiego Narodowego Sznapsa” (Tjóðarsnapsur føroyinga*) uwieczniono bowiem grupę tańcząca tradycyjny slaið ring oraz kilka zdań, które pozwalają przećwiczyć nasz farerski.

Zaś na tylnej etykiecie producent Lívsins Vatn postanowił wykorzystać kilka centymetrów kwadratowych, aby – cytując wiersz z roku 1878 – przypomnieć postać Rasmusa Christoffera Effersøe. Osoby, która odegrała jedną z wiodących ról w farerskim ruchu narodowym na przełomie XIX i XX wieku. Założył on wspólnie z Jóannesem Paturssonem stowarzyszenie Føringafelag, które przyjęło za cel odzyskanie dla języka farerskiego należnego mu miejsca i godności oraz integrację Farerczyków. Effersøe był także redaktorem Føringatíðindi* – pierwszej farerskiej gazety oraz autorem pierwszej farerskiej sztuki teatralnej.

Nie dziwi więc, że rodacy wznieśli w roku 1933 poświęcony jego pamięci pomnik. I to w miejscu szczególnym – na skwerze przed budynkiem parlamentu w Tórshavn. Jedna z głównych stołecznych ulic również nosi jego imię.

Føroyingar, sum her nú koma saman,
latum okkum brúka forna mál;
setið tykkum niður her við gaman.
drekkið allir glaðir Føroya skál!
Latum okkum minnast landið kæra,
sum jú okkum øllum dámar væl;
latum okkum høgt teir gomlu æra,
okkum tað til frama verða skal.

Tekst w oryginale za sangtekstir.com

Jako początkujący pasjonat języka farerskiego pozwolę sobie na przetłumaczenie jednego wersu:

Drekkið allir glaðir Føroya skál

Wszyscy radośnie wychylają farerski puchar!

Drekka Lívsins vatn við ábyrgd – Pij Lívsins vatn* odpowiedzialnie.

* – czytamy Czearsnapsur ferjynga
* – Wiadomości Farerskie
* – czytamy Lujwsyns Watn

Tekst i zdjęcia: Maciej Brencz & Materiały udostępnione na licencji CC BY-SA 4.0


Napędzane przez WordPress & Szablon autorstwa Andersa Noréna