Niewysłuchane ostrzeżenie

Gerðum, Uppsalir, Vági i Myrkjanoyri – cztery niewielkie osady – połączyły się na początku XX wieku w znane nam obecnie Klaksvík. Na opłotkach stolicy farerskiej Północy, w miejscu gdzie niegdyś znajdowała się osada Gerðum, od kilku dekad stoi pamiątkowy kamień.

Kamień ten przypomina dwie tragedie, które przed wiekami starły z powierzchni ziemi niewielką osadę. W dzień św. Grzegorza, 12 marca 1745 roku śnieżna lawina pozbawiła życia pięciu mieszkańców i zniszczyła zabudowania farmy w Gerðum. Na odbudowaną farmę, dokładnie dwie dekady później – 12 marca 1765 roku – zeszłą kolejna lawina, zbierając jeszcze tragiczniejsze żniwo.

Po śmierci dwudziestu mieszkańców Gerðum, ocalali postanowili posłuchać drugiego ostrzeżenia Matki Natury. Farmę przeniesiono w pobliże nabrzeża. Od roku 1765 nie zanotowano w okolicy żadnej lawiny. Tragiczna nauczka sprzed ponad dwustu lat nadal jednak nakazuje ewakuację okolicznych terenów, gdy duże ilości śniegu zbiorą się u podnóża szczytu Kjølur¹.

12 marca 1945 roku, w dwusetną rocznicę zejścia pierwszej lawiny, potomkowie ofiar z Gerðum postawili pamiątkowy kamień z następującą inskrypcją:

Til minnis
um skalvalopini úr Gerðalíð
á grækarismessu 1745 og 1765
= Sjá frágreiðslu á vártingi
og í kirkjubók =
Ættarmenn settu steinin
12 mars 1945

W tłumaczeniu na polski brzmi ona:

Na pamiątkę
lawin, które zeszły na Gerðum
w Dzień św. Grzegorza roku 1745 i 1765
= Zobacz relacje w dokumentach lokalnego Tingu
oraz księgach kościelnych =
Pobratymcy postawili kamień
12 marca 1945 roku.

Po dziś dzień nikt nie ośmielił się postawić zabudowań w miejscu naznaczonym tragedią sprzed wieków.

Dwunasty dzień marca okazał się tragiczny dla mieszkańców osady także w roku 1910. Tym razem inny żywioł postanowił zebrać swe tragiczne żniwo. W dniu św. Grzegorza z morza nie powróciło sześciu mężczyzn z Gerðum².

1. Szczyt przypomina odwróconą kilem do góry łódź. Jego nazwa po farersku oznacza stępkę. ↩︎
2. trap. fo – The accidents in Gerðum ↩︎