Na straży

Nieposiadające własnych sił zbrojnych Wyspy Owcze i Grenlandia strzeżone są przez fregaty Duńskiej Marynarki Wojennej. Na wodach archipelagu spotkać jednak można także farerskie jednostki patrolowe.

Kongelige Danske Marine dysponuje flotą czterech fregat klasy Thetis. Zbudowane w latach 90-tych jednostki, z portem macierzystym w Frederikshavn, docierają niekiedy aż do wybrzeży Islandii. Dostosowana do wymagań północnego Atlantyku konstrukcja kadłuba pozwala im rozbijać niemal metrowe warstwy lodu.

Fregaty Vædderen (F359) i Hvidbjørnen (F360) to odpowiednio Baran i Niedźwiedź Polarny. Przyznajmy – nazwy adekwatne do terenów, których strzegą. Oba okręty mają również odpowiednich ojców chrzestnych – premierów Wysp Owczych i Grenlandii. W roku 1992 symboliczną butelczynę szampana rozbili o burtę panowie Atli Dam i Lars Emil Johansen.

Duńskie okręty uzbrojone są w działo kal. 76 mm, dwa ciężkie karabiny maszynowe (kal. 12,7 mm) oraz dwa lekkie karabiny maszynowe (kal. 7,62 mm). Akcje patrolowe oraz poszukiwawczo-ratownicze wspierać może znajdujący się na pokładzie śmigłowiec Sikorsky MH-60R. Na każdej z fregat zaokrętowanych jest sześćdziesięciu marynarzy oraz czteroosobowa załoga helikoptera.

Foka i Ostrygojad na straży macierzy

Od podpisania w roku 1948 Aktu o Samorządzie archipelag cieszy się autonomią w większości dziedzin – emituje własne znaczki i banknoty (choć ściśle powiązane z duńską koroną), posiada niezależny rząd, samorząd, opiekę zdrowotną czy system podatkowy. Pod jurysdykcją duńską pozostaje jednak obronność, polityka zagraniczna, Sąd Najwyższy i kwestie związane z obywatelstwem.

Wraz z upływem lat kolejne obszary administracji przechodzą pod pełną kontrolę władz w Tórshavn. Tak w roku 2002 stało się z odpowiedzialnością za prowadzenie działań poszukiwawczo-ratowniczych (SAR). Powołano Maritime Rescue Coordination Centre (Centrum Koordynacji Ratownictwa Morskiego), które rok później – wspólnie z Ministerstwem Rybołówstwa – przygotowało pierwszą farerską instrukcję prowadzenia akcji SAR.

W roku 2004 MRCC i Tórshavnradio¹ połączono w agencję Vørn (pol. ochrona, schronienie). Odpowiada ona za prowadzenie akcji ratowniczych i poszukiwawczych, kontrolę rybołówstwa², transport pacjentów i odbieranie zgłoszeń o wyciekach substancji niebezpiecznych ze statków.

Zadania te, w obszarze 200-milowej strefy ekonomicznej wokół Wysp Owczych, realizują patrolowce Brimil (Foka³) i mniejszy Tjaldrið (Ostrygojad⁴). Mimo, że z wyglądu przypominają okręty, są to cywilne, pozbawione uzbrojenia jednostki.

Sámal i Ruth na ratunek

Odbywające regularne kursy między wyspami⁵ śmigłowce linii Atlantic Airways pełnią także całodobową służbę ratowniczą. Załogi maszyn Leonardo AW 139⁶, ochrzczonych imionami farerskich artystów Sámala Joensen-Mikinesa i Ruth Smith, uzupełnione mogą zostać o operatora wyciągarki i nurka ratownika.

Gdy jedna z maszyn czeka w pogotowiu na wezwanie służb SAR, druga wykonuje rejsy planowe lub czarterowe. Poza rozkładem helikoptery na Wyspach Owczych przewożą różnego rodzaju ładunki – beczki, materiały budowlane, a nawet auta czy traktory! Zdarza się, że w specjalnej uprzęży transportuje się konie i cielęta.

Piloci helikopterów i samolotów latających w barwach Atlantic Airways mają do dyspozycji, znajdujące się w bazie linii w Sørvágur, nowoczesne symulatory maszyn AW 139 oraz Airbusa 320.

Za każdym więc razem, gdy wsiadacie na pokład nowoczesnego Airbusa lecącego w kierunku FAE czy też „skaczecie” helikopterem na Fugloy, może być pewni, że wasze bezpieczeństwo jest w znakomitych rękach. A o skuteczności działań SAR oby nigdy nie było wam dane się przekonać.

1. Tórshavnradio odpowiada za łączność ze statkami, nadając drogą radiową stosowne komunikaty. Potężny maszt nadajnika dominuje krajobraz w pobliżu wzgórza Húsareyn na opłotkach Tórshavn. ↩︎
2. Połów na wodach wokół archipelagu wymaga stosownych zezwoleń ↩︎
3. Brimil to dokładnie rzecz ujmując samiec foki. Samica foki w języku farerskim zwie się opna. ↩︎
4. Ostrygojad uznawany jest za ptasi symbol archipelagu ↩︎
5. W środy, piątki i niedziele. W sezonie letnim loty odbywają się także w poniedziałki. ↩︎
6. Do roku 2015 flotę farerskich helikopterów stanowiły maszyny Bell 412. ↩︎